Urang Sunda jeung Haji

Ilustrasi

Di urang aya kacapangan, Sunda Islam, Islam Sunda. Mangrupa gambaran kumaha raketna tatali batin antara urang Sunda jeung Islam. Sok sanajan ditilik tina jihat akidah mah bisa jadi aya pagedrugna pangpangna sual adat jeung tradisi. Tapi tina jihat ahlak mah loba nu akurna alias nyekrup.

Teu anéh mun réngkak paripolah urang Sunda kawarnaan ku Islam nepi ka gumulung dina hirup kumbuh sapopoé, kaasup tina ibadah haji. Cindekna, paripolah urang Sunda boh dariana, ajén-inajén palasipah hirupna, boh heureuyna teu weléh dibungbuan ku nu aya patalina jeung kahirupan ageman Islam.

Salasahijina jeung ibadah haji téa. Geura baé, alatan munggah haji kaasup ibadah rongkah boh prak-prakanana boh waragadna, teu unggal muslim bisa ngalaksanakeun. Ku kituna dianggap ilahar mun nu tas munggah haji meunang jujuluk linuhung (ceuk ukuran pakumbuhan da ceuk agama mah béda deui).

Nu matak nu tas balik ti Mekah munggah haji téh teu sirikna salin jinis minda rupa, boh ngaran boh papakéan. Geura, mun ti lemburna mawa ngaran Oman, geus jeneng haji mah mawa ngaran Arab, naha Abdurohman, Abdulloh, jst. Sok sanajan geus datang ka lembur mah nu nyarebut téh angger wé Oman, émbohna nya maké jujuluk haji, Haji Oman atawa H. Oman.

Atuh papakéan geus ka haji mah teu kaci bubudugulan. Lain baé keur solat, ngaluuhan pangajian, atawa acara sakral séjénna, dalah sapopoé ogé haji mah kudu baé maké pakéan husus, kajaba sorban oge kopéah peresun kelir bodas. Jadi, nu séjén geus apal deui yén si Pa Oman téh geus jadi haji, kanyahoan miangna, sidik tina anggoanana aya sorban jeung kopéah buleud bodas. Mun ngagentraan ulah kakantun gelar hajina.

Baheula, haji jeung seni téh siga nu pakia-kia. Asa teu lumrah mun dalang boga gelar haji atawa sabalikna haji ngadalang. Ayeuna mah geus prah baé seniman jaradi haji atawa haji ngagarap seni.

Haji gé ku urang Sunda sok dipaké bungbu heureuy atawa kritik sosial. Siga dina lagu apan aya lagu "Sorban Palid". Cenah gé, "Akang haji sorban palid, palidna ka Cikapundung. Akang haji ku naon balik, balikna mah da hayang nyandung....."

Jadi, ceuk ikeran masarakat mah, alatan haji mangrupa ibadah mahal, diwuwuh keur nyampurnakeun ajén diri, wayahna ulah hayang nyandung. Sabab, harti nyandung di urang mah gambaran lalaki nu beuki ka awéwé. Padahal teu kitu ceuk agama mah nya?

Lian ti éta, dipiharep sesebutan haji kudu tetep hiji, panceg dina kamabruran (ibadah hajina ditampi ku Alloh SWT). Pacuan disebut haji dua kali sabab éta téh gambaran paripolah nu tojaiah. "Yéy haji-haji tukang ngabohong," atawa, "Yéy haji-haji beuki ka awéwé!"

Tah ayeuna dulur-dulur urang keur marunggah haji, hayu urang dungakeun mugia aranjeunna salamet di jalanna. Kalih ti éta, mugia ibadah hajina mabrur, ditampi ku Alloh SWT. Aamiin.[] Féndy Sy. Citrawarga